Aangezien Windows 7 per 14 januari 2020 niet meer wordt ondersteund, hebben vele Windows 7-gebruikers de gratis upgrade naar Windows 10 uitgevoerd. En ook voor Windows 8.1 vervalt per 10 januari 2023 de ondersteuning, het is dan ook verstandig om deze gratis te upgraden naar Windows 10. Heb je deze stap nog voor je uit geschoven, lees dan verder, de informatie op deze pagina helpt je namelijk om de upgrade naar Windows 10 succesvol uit te voeren.
Waarom het verstandig is om met Windows 7 te stoppen
Hoewel Windows 7 ook na 14 januari nog prima functioneert, zullen de veiligheidsrisico's gaandeweg toenemen. Complexe software bevat namelijk vrijwel altijd nog niet ontdekte fouten waar potentieel misbruik van gemaakt kan worden. Zolang het product nog wordt ondersteund, worden nieuw ontdekte fouten vaak snel gerepareerd. Deze 'reparatieservice' vervalt echter vanaf het moment dat de ondersteuning stopt. En dat zorgt voor veel veiligheidsriciso's: Windows 7 lijkt onder de motorkap immers sterk op latere Windows-versies, de kans is dus groot dat nog in Windows 10 aan te treffen fouten óók in Windows 7 aanwezig zijn. Dit maakt het voor kwaadwillenden vrij eenvoudig om er misbruik van te maken. Het ligt dan ook in de lijn der verwachting dat veelgebruikte privacygevoelige webdiensten (zoals telebankieren, overheidsdiensten e.d.) uit veiligheidsoverwegingen ontoegankelijk zullen worden voor Windows 7-gebruikers.
Kortom: maak je gebruik van een (op het internet aangesloten) Windows 7-installatie dan doe je er verstandig aan om over te stappen op een moderner besturingssysteem. Dat kan door Windows 7 gratis te upgraden naar Windows 10, óf door een nieuwe pc te kopen.
Is de hardware geschikt voor Windows 10?
Hoewel Microsoft bij de introductie van Windows 10 had aangegeven dat het upgraden van met Windows 7 (en Windows 8) uitgeruste computers probleemloos zou moeten verlopen, zijn de hardware-eisen inmiddels verhoogd:zo blijkt 4 GB (of meer!) RAM-geheugen en een C:-partitie van minimaal 120 GB geen overbodige luxe. Sommige hardware wordt niet meer ondersteund. Voldoet de hardware niet aan de eisen van het nieuwe besturingssysteem, dan kan het gebeuren dat functies simpelweg worden uitgeschakeld (is de grafische kaart bijvoorbeeld niet krachtig genoeg dan worden vele grafische effecten uitgeschakeld).
Door Windows 10 op een snellere SSD-schijf te installeren en RAM-geheugen bij te plaatsen, kan zelfs een aanzienlijke snelheidswinst worden behaald. Toch is mijn advies om niet al te veel geld te steken in computers die economisch gezien al lang en breed zijn afgeschreven, dat geld kan je dan beter besteden aan een nieuwe Windows 10-computer. Voor de soepele werking van Windows 10 (zowel nu als in de nabije toekomst...) adviseer ik in dat geval een processor uit het midden- of hoge segment, minimaal 8 GB RAM geheugen en een snelle SSD-schijf van minstens 250 GB (eventueel aangevuld met een extra schijf voor de opslag van persoonlijke bestanden).
TIP: Wil je een trage laptop nieuw leven in blazen door de harde schijf te vervangen voor een snelle SSD-schijf en/of RAM-geheugen bij te plaatsen, kijk dan eens naar de waardevolle tips van Carey Holzman in zijn YouTube-video!
Gratis upgraden naar Windows 10
Er zijn twee manieren om de gratis upgrade naar Windows 10 uit te voeren: de setup vanuit een geactiveerde Windows 7 of Windows 8.1 opstarten (zodat persoonlijke bestanden, instellingen en geïnstalleerde programma's behouden kunnen blijven) of een schone installatie buiten Windows 7 om uitvoeren. Het upgraden vanuit Windows 7/8.1 heeft de voorkeur boven een schone installatie, aangezien het risico op activatieproblemen daarbij kleiner is.
Er zijn twee upgradeversies: Windows 10 Home en Windows 10 Pro. De te installeren versie is afhankelijk van de reeds geïnstalleerde Windows-versie: Windows 7 Starter, Windows 7 Home Basic, Windows 7 Home Premium en Windows 8.1 Home zijn gratis te upgraden naar Windows 10 Home en Windows 7 Professional, Windows 7 Ultimate en Windows 8.1 Pro naar Windows 10 Pro. Voor Windows 7 Enterprise-gebruikers is geen gratis upgrademogelijkheid beschikbaar. Wanneer ook zij hun computer willen upgraden naar Windows 10, kunnen ze voor een paar tientjes een Windows 10-licentie kopen (google naar "Windows 10 Pro licentie goedkoop"). Windows 8 computers moeten overigens eerst een upgrade naar Windows 8.1 ondergaan voordat ze naar Windows 10 geüpgrade kunnen worden.
TIP: Naar het schijnt is bij Windows 7 Enterprise de upgrade-procedure om de tuin te leiden door met deregister-editor in de registersleutel HKLM\ SOFTWARE\ Microsoft\ Windows NT\ CurrentVersion de registerwaarde EditionID te wijzigen in Professional en de registerwaarde ProductName in Windows 7 Professional. Hierna kan de gratis upgrade direct vanaf de website van Microsoft worden uitgevoerd (zie hieronder). Met dank aan dhr. Toenders.
Heb je angst voor Windows 10?
Het is mij opgevallen dat veel oud Windows 7 en Windows 8.1-gebruikers vooraf enorm opzagen tegen de overstap naar Windows 10. Enkele uitzonderingen daargelaten, bleek de angst voor Windows 10 bij de meeste upgraders gelukkig ongegrond. Ik ontving vele reacties van lezers die, al dan niet ondersteund door decomputerbijbel voor Windows 10, redelijk snel wegwijs zijn geraakt in dit voor hen nog onbekende besturingssysteem.
Moet je de upgrade nog uitvoeren, laat je dan niet gek maken! Windows 7 is namelijk niet van de ene op de andere dag onveilig, maar wordt wél met de dag onveiliger. Wacht er dus niet te lang mee!
Vanuit Windows 7/8.1 upgraden naar Windows 10
Er zijn dus twee methoden om Windows 7/8.1 te upgraden naar Windows 10: vanuit Windows 7/8.1 of buiten Windows 7/8.1 om. Wil je de persoonlijke bestanden, instellingen en geïnstalleerde programma's behouden en geen activatie-risico's lopen, kies dan voor de upgrade vanuit Windows 7/8.1.
De voorbereiding
Voordat je aan de slag gaat is het verstandig om eerst een back-up van alle persoonlijke bestanden en instellingen te maken, er kan namelijk altijd wat fout gaan! Het is ook zinvol de bij de geïnstalleerde Windows 7/8.1-versie behorende productcode te noteren. Deze wordt meestal vermeld op de licentiesticker (zie de achterkant van de computer). Is de sticker niet (meer) aanwezig, dan kan de productcode worden achterhaald met een tool als ProduKey. Controleer vervolgens of Windows 7/8.1 volledig up-to-date is (via het configuratiescherm, onderdeel Windows Update), ga bij voorkeur pas verder als er na een herstart van Windows 7/8.1 geen nieuwe updates meer worden aangeboden.
Om de risico's op compatibiliteits- en upgradeproblemen te beperken, is het tevens verstandig eerst alle ongebruikte en overbodige software te verwijderen (via het configuratiescherm, onderdeel Programma's en onderdelen). Verwijder in ieder geval geïnstalleerde beveiligingssoftware, tweak- en cleantools: deze zorgen voor meer problemen dan dat ze oplossen. De beveiliging van Windows 10 is inmiddels net zo goed als menig betaalde virusscanner, een alternatieve scanner is dus sowieso niet meer nodig (zeker niet voor thuisgebruik). Pas schijfopruiming toe om zoveel mogelijk schijfruimte vrij te maken: zo wordt voorkomen dat de installatie wegens ruimtegebrek onnodig lang duurt of zelfs vastloopt (er is al snel 10-20 GB aan ruimte nodig). Om zoveel mogelijk upgraderisico's uit te sluiten, is het tevens verstandig om aangesloten hardware (zoals printers, scanners, geheugensticks e.d.) tijdelijk los te koppelen.
Installatiebestanden downloaden
Het wordt nu tijd om de installatiebestanden te downloaden: open de upgradepagina van Microsoftwww.microsoft.com/nl-nl/software-download/windows10) en start de Windows 10 Media Creatie Tool (knop Hulpprogramma nu downloaden).
Ga akkoord met de licentievoorwaarden en klik vervolgens op de knop Deze pc nu bijwerken om de setupbestanden te downloaden, verifiëren en klaar te zetten zodat de upgrade naar Windows 10 uitgevoerd kan worden.
TIP: Is er nog maar weinig vrije schijfruimte beschikbaar of wil je de installatierisico's beperken, dan kan je de setup beter opstarten vanaf een installatiemedium op USB-stick. Deze is te maken via optie Installatiemedia (USB-stick, dvd of ISO-bestand) voor een andere pc maken. De voor de betreffende pc aanbevolen opties (32- of 64-bits, Home of Pro) zijn reeds geselecteerd, de wizard voor het aanmaken van de USB-stick is dan ook eenvoudig te doorlopen (let wel op: de gegevens op de stick worden daarbij gewist!). Het installatiemedium kan zo nodig ook op een willekeurig andere Windows-computer worden aangemaakt, kies dan wel de versie die geschikt is voor de pc die de upgrade krijgt. Klik vervolgens vanuit de Windows Verkenner op het setupbestand op de USB-stick om de installatie van Windows 10 op te starten.
De installatie opstarten
Voordat de installatie in gang wordt gezet, moeten nog een aantal schermen worden doorlopen. Nadat is gecontroleerd of de hardware voldoet en aanvullende updates zijn gedownload, moeten wederom licentievoorwaarden worden geaccepteerd. Standaard worden persoonlijke bestanden en geïnstalleerde apps (inclusief instellingen) behouden. Via de link Wijzigen wat u wilt behouden kan je dit wijzigen in alleen persoonlijke bestanden, of helemaal niets.
Via de knop Installeren wordt de upgrade naar Windows 10 in gang gezet. Gedurende het installatieproces zal de computer meermaals opnieuw worden opgestart. De complete installatie kan gerust een uur in beslag nemen, maar upgrades van meer dan 12 uur zijn ook geen uitzondering. Neem er dus de tijd voor! De installatietijd is onder meer afhankelijk van de snelheid van de computer, het aantal over te zetten apps en de beschikbare schijfruimte. Onderbreek dit proces dus niet en wacht rustig af, zelfs als er geen beweging meer in lijkt te zitten. Zolang het lampje van de schijfactiviteit af en toe flikkert, is het installatieproces in ieder geval nog gaande.
De setup doorlopen
Wordt tijdens de setup gevraagd hoe Windows 10 ingesteld moet worden, kies dan voor Instellen voor persoonlijk gebruik (de optie Instellen voor een organisatie is niet voor thuisgebruik). Aan het einde van de setup worden een groot aantal vragen over de privacyinstellingen voorgelegd. Het is niet verstandig om klakkeloos alle voorgestelde functies te activeren! Kies in geval van twijfel bij elke vraag de onderste optie, die geven qua privacy de beste bescherming (de opties zijn achteraf altijd weer in te schakelen). Wil je meer weten over de tijdens de setup getoonde opties en instellingen, neem dan de informatie over hetdoorlopen van de setup door, of houd de computerbijbel voor Windows 10 bij de hand.
Ontstaat er tijdens de upgradeprocedure een probleem, dan wordt de oude Windows 7/8.1-installatie automatisch teruggerold. Is de upgrade naar Windows 10 gelukt maar wil je desondanks toch terug naar Windows 7/8.1 (bijvoorbeeld omdat bepaalde software niet meer werkt), dan kan dat ook handmatig viaInstellingen, onderdeel Bijwerken en beveiliging, sub Systeemherstel. Doe dat wel binnen 10 dagen, want daarna worden de herstelbestanden in de map C:\Windows.old automatisch verwijderd! Heb je direct behoefte aan meer vrije schijfruimte, dan kan deze map desgewenst ook handmatig worden verwijderd viaInstellingen, onderdeel Systeem, sub Opslag, link Slim opslaan configureren of nu uitvoeren, optie Eerdere versies van Windows verwijderen (doe dit pas als je er zeker van bent dat de upgrade succesvol is verlopen!).
TIP: Lukt het ondanks alle voorzorgsmaatregelen niet om Windows 10 met het zelfgemaakte installatiemedium te maken, probeer het dan eens met een alternatieve installatie (download:https://download.microsoft.com/ download/0/1/6/01677C03-1D89-49FD-B49B-87B0F36B00D1/ Windows10Upgrade24074.exe). De ervaring leert dat deze versie minder problemen geeft.
Starten met Windows 10
Na afronding van de setup kan gelijk met Windows 10 aan de slag worden gegaan. Het overweldigende startmenu went gelukkig snel (en pin je de meestgebruikte programma's vast aan de taakbalk, zoals in instructievideo 02 wordt uitgelegd, dan krijg je er nauwelijks mee te maken). Ook het venster Instellingen (te openen met het tandwiel links in het menu Start) met de vele opties en mogelijkheden zal even wennen zijn. Bij het doorlopen van alle instellingen is het handig om mijn computerbijbel voor Windows 10 bij de hand te houden of de SchoonePC-website te raadplegen.
TIP: Een veelgehoorde klacht van overstappers is het ontbreken van de klassieke Windows 7-spelletjes zoals Patience en Mijnenveger. Gelukkig zijn deze eenvoudig opnieuw te installeren: zie de nieuwsbriefvideo (op 12:11) voor de juiste downloadlocatie.
Compatibiliteitsproblemen
Functioneert een van Windows 7 overgezet programma niet onder Windows 10, dan is er wellicht sprake van een compatibiliteitsprobleem. In de meeste gevallen wordt het probleem opgelost door simpelweg het programma te updaten naar een nieuwere versie. Zo niet dan is het programma wellicht nog in de compatibiliteitsmodus op te starten. Lukt ook dit niet, dan zal er naar een alternatief programma moeten worden gezocht...
Activatie en productcode
Bij het upgraden wordt de nieuwe Windows 10-licentie automatisch geactiveerd en gekoppeld aan de hardware (het moederbord en de processor). Het is daarom niet nodig om de productcode op te geven wanneer Windows 10 opnieuw wordt geïnstalleerd. Tijdens de setup kan de vraag om de productcode simpelweg worden genegeerd door aan te geven dat je geen productcode hebt. Het is dus niet nodig om de productcode van Windows 7 te onthouden of (voorafgaande aan de herinstallatie) de productcode van Windows 10 te achterhalen!
Lukt het upgraden niet?
Hoewel het de meeste gebruikers is meegevallen, verloopt het upgradeproces niet bij iedereen probleemloos. Zo krijgen sommige gebruikers een foutmelding met de term SAFE_OS, hetgeen betekent dat het niet is gelukt om een back-up van de huidige Windows 7/8.1-installatie te maken (waarna automatisch wordt teruggerold naar Windows 7/8.1). Dit probleem kent vele mogelijke oorzaken en is vaak lastig op te lossen. Verwijder zoveel mogelijk programma's (waaronder de beveiligingssoftware!), maak schijfruimte vrij, reset Windows Update (door de map SoftwareDistribution te legen; zie paragraaf 1.13 van het SchoonePC e-boek voor Windows 7)en kies tijdens de setup desnoods voor een installatie zonder behoud van programma's en instellingen.
Als dit allemaal niet helpt dan zit er niets anders op dan een schone installatie van Windows 10 uit te voeren (zie de volgende alinea). Hierbij wordt de gehele Windows-partitie gewist. Omdat je van te voren niet weet of je tegen deze problemen aan gaat lopen, is het essentieel om voorafgaand aan de upgrade een back-up van je persoonlijke gegevens (inclusief de productcode van Windows 7/8.1!) te maken.
Buiten Windows 7/8.1 om upgraden naar Windows 10
Start Windows 7/8.1 niet meer op of wordt de upgrade met een foutmelding afgebroken, dan kan het zelfgemaakte installatiemedium ook worden gebruikt om een schone installatie van Windows 10 uit te voeren. Hierbij wordt de schijf opnieuw gepartitioneerd, geïnstalleerde programma's, instellingen en persoonlijke bestanden worden dus verwijderd! Een schone installatie is eenvoudig te realiseren door de setup van Windows 10 buiten Windows 7/8.1 uit te voeren (start hiervoor de computer op vanaf het installatiemedium). Deze methode heeft als bijkomende voordelen dat je kan overstappen van de 32- naar de 64-bits versie of omgekeerd, én dat je de schijf tijdens de setup geheel opnieuw kan partitioneren. De upgrade buiten Windows om is wel wat foutgevoeliger dan die vanuit Windows 7/8.1: het is echt essentieel dat de juiste Windows 10-versie (Home of Pro) wordt geïnstalleerd én dat de productcode (van de Windows 7/8.1-installatie) correct wordt opgegeven, anders krijg je later gegarandeerd problemen bij de activatie van Windows 10 (zie Instellingen, onderdeel Bijwerken en beveiliging, sub Activering)!
© 2001-2023 - Menno Schoone - SchoonePC - Rotterdam - Privacyverklaring